دنیای مطالب

آذرخش يا رعدوبرق يك تخليه ی الكتريكی شديد و بسيار سريع در هواست و همين تخليه الكتريكی است كه نور و صدا توليد میكند.پيش از ايجاد رعدوبرق ابرها طی فرايندهایی بشدت باردار ميشوند كه اين بار معمولا مثبت است, روی سطح زمين بار منفی القا ميكند و به اين ترتيب مجموعه ی ابر هوا و زمين به يك خازن بسيار بزرگ تبديل ميشود كه لحظه به لحظه بارشان بيشتر ميشود و بنابراين اختلاف پتانسيل دو قطب ان در حال افزايش است. بالاخره مقدار اين بار الكتريكی آنقدر زياد ميشود كه اختلاف پتانسيل بين ابر و زمين به 10 تا 100 ميليون ولت ميرسد.
ميدان الكتريكی حاصل از چنين اختلاف پتانسيلی ميتواند هوا را با اينكه در حالت عادی نارساناست در يك سير خاص يونيزه و انرا به رسانا تبديل ميكند.به محض اينكه چنين سيری از مولكولهای يونيزه رسانا از ابر تا زمين ايجاد شود بارهای الكتريكی به طرف هم حركت ميكنند و در عرض يك ده هزارم ثانيه جريان وحشتناكی در حدود 30 هزار امپر از هوای يونيزه ميگذرد.اما هر جريانی ضمن عبور از ماده با مقاومت اتمهای ان روبرو ميشود و اين مقاومت بخشی از انرژی الكتريكی را به گرما تبديل ميكند. با استفاده از اصول اوليه الكترومغناطيس ميتوانيد تخمين بزنيد اين جريان در ولتاژ 10 ميليون ولت توان گرمايی در حدود 100 ميليارد وات دارد.چنين توانی حتی در مدت زمان ناچيز - يك ده هزارم ثانيه - ميتواند گرمايی در حدود 10 ميليون ژول ايجاد كند اين گرما باعث ميشود دمای هوا در مسير اذرخش به 30 هزار درجه سانتی گراد برسد اگر كمی با قوانين حاكم بر گازها آشنايی داشته باشيد می بينيد كه اين تغيير ناگهانی دما (از حدود 300 كلوين به 300 هزار كلوين) حجم هوا را 100 برابر ميكند و اين يعنی يك انفجار واقعی انبساط سريع و شديد هوا يك موج ضربتی در هوای اطراف ايجاد ميكند كه با سرعت صوت و به شكل تندر يا رعد به گوش شما ميرسد.

اين از بخش صوتی ماجرا,اما گرمای ايجاد شده غير از انبساط بلاهای ديگری هم سر مولكولهای هوا مياورد.لامپ معمولی را به ياد بياوريد (لامپ نئون مثال بهتريست) يك جريان نه چندان زياد از رشته تنگستن ميگذرد و دمای ان را به بيش از 2000 درجه ميرساند .اين دما انرژی لازم برای بر انگيختگی اتمهای فلز را فراهم ميكند.اتمها بر انگيخته ميشوند و در بازگشت انرژی اضافی را به صورت فوتونهای نوری ازاد ميكند و به اين ترتيب رشته تنگستن روشن ميشود.در اذرخش هم چيزی شبيه اين ماجرا اتفاق می افتد:جريان شديدی از هوا ميگذرد ان را گرم ميكند و به تابش وا ميدارد و تابشی كه يك مسير نورانی بين ابر و زمين ايجاد ميكند.حالا ميتوانيد تصور كنيد اگر هوا نبود رعدوبرق به چه روزی می افتاد؟

اقدامات قبل از وقوع رعد و برق

درختان و شاخه‌های پوسيده و خشكی را كه در طول يك توفان احتمال سقوط دارند و ممكن است، باعث ايجاد خسارات مالی و جانی شوند را قطع نمائيد.

بعد از ديدن رعد و برق تا شنيدن غرش آسمان حداكثر تا 30 می توانيد بشمريد به داخل برويد تا30 دقيقه بعد از شنيدن صدای آخرين غرش نيز داخل خانه بمانيد.

از درب و پنجره و بخاری ديواری ، شوفاژ و ديگر هادی های الکتريسيته دور شويد.